«یکی از شیوه‌های اقتباس این است که نویسنده، یک قصه یا یک موضوع و یا معضل جاری و ساری در جامعه را به‌عنوان اصل انتخاب کند و بر اساس آن بنویسد و به طور غیرمستقیم راهکاری برای حل آن ارائه کند.»

این را رضا بابک، بازیگر، کارگردان و نمایشنامه‌نویس پیشکسوت می‌گوید و معتقد است: چگونگی مواجهه با متون مختلف اجرا در شرایط امروز اهمیت بسیاری دارد و لازم است که این متون برای اقتباس و اجرا روی صحنۀ تئاتر با شرایط زندگی امروز تطبیق داده شوند.

او ضمن اشاره به اهمیت اقتباس از نمایشنامه‌های ایرانی و غیر ایرانی گفت: اول‌ از همه تأکید می‌کنم که نباید متعصبانه فقط از متون ایرانی و یا فقط از متون خارجی در نمایش‌ها استفاده کرد، اقتباس از هردو برای تئاترِ ما لازم است.

این هنرمند گفت: مهم این نیست که حتما این متون و این گونه از تئاتر به روی صحنه برود، بلکه مهم‌تر آن است که متونِ مورد بحث به‌ شکلی متحول شوند که با شرایط زندگی امروز تطبیق داده شوند. به‌عنوان نمونه ممکن است بخشی از شاهنامۀ فردوسی روی صحنۀ تئاتر اجرا شود اما مخاطب نتواند با آن ارتباط موثر و مطلوبی برقرار کند، بنابراین چگونگی مواجهه با این متون برای اجرا در شرایط امروز اهمیت بسیاری دارد و لازم است که در اقتباس از این متون، اول‌ از همه آن‌ها را متعلق به خود کرد.

این بازیگر پیشکسوت تئاتر، سینما و تلویزیون بیان کرد: من معتقدم که اقتباس از متون ایرانی می‌تواند الگوسازی خوبی باشد و باید از چنین ارزش‌هایی برای نمایش استفاده کرد. این ظرفیت در ادبیاتِ ما وجود دارد و ما نباید خودمان را فراموش کنیم. اگر بخواهیم از ادبیات و متون خود استفاده کرده و آن‌ها را برای اجرای روی صحنه بازسازی کنیم و درام بنویسم متریال و پیش‌زمینه‌های لازم وجود دارد.

بابک افزود: در دنیای امروز حتی نمایشنامه‌ای مانند هملت را مدرن کرده و در فضایی سورئال اجرا می‌کنند. در ایران نیز چنین آثاری روی صحنه می‌رود و الگوهای بسیارخوبی وجود دارد؛ اما یکی از شیوه‌های اقتباس این است که نویسنده، یک قصه یا یک موضوع جاری و یا معضل و ساری در جامعه را به‌عنوان اصل انتخاب کند و بر اساس آن بنویسد و راهکاری برای حل آن ارائه کند. محمد چرمشیر در آثارش چنین نگاهی داشته و جوانانِ امروز نیز با جسارت به این مسئله می‌پردازند.

این هنرمند با بیان اینکه آنچه در امروز باید در نمایش‌های اقتباسی مورد توجه قرار گیرد شرایط زندگی جامعه است، توضیح داد: به‌عنوان نمونه، یکی از موضوعاتی که می‌تواند در چنین آثاری به آن توجه جدی داشت مسئلۀ فروچاله‌ها است. درواقع برمبنای هر معضلی در جامعه می‌توان نمایش اقتباسی را روی صحنه برد و در آن راهکار ارائه کرد. باید تماشاگر را به موضوعات و معضلات جامعه حساس کرد و نسبت به چنین مسائلی در اقتباس بی‌تفاوت نبود، حتی می‌توان برای این موضوعات، متن‌هایی را سفارش داد.

این هنرمند اشاره کرد: ازسوی دیگر باید به تئاتر با دیدۀ احترام نگریست و حتی برای ورود به سالن تئاتر و تماشای یک نمایش، بهترین لباس‌های خود را پوشید. اقتباس از موضوعات جاری در جامعه می‌تواند چنین نگرشی را عملی کند. برای این مهم به مدیران دوستدار تئاتر و برنامه‌ریز نیاز است.

بابک با تأکید بر اینکه تئاتر اقتباسی می‌تواند به بازیابی هویت فرهنگی در جامعه کمک کند، تصریح کرد: وقتی ما می‌خواهیم یک متن خارجی یا یک قصه ایرانی را برای مردم خودمان با همه معضلاتشان به تئاتر تبدیل کنیم باید راهکارهایی را به طور غیرمستقیم در قصه بیان کنیم تا تماشاگر به فکر فرو رود نه اینکه شعار بدهیم. اگر در پایان یک نمایش ببینیم که یک آوار فرو بریزد به این معناست که یک درس در آن نمایش ارائه شده که البته این ارائه باید به صورت غیرمستقیم باشد.

این هنرمند پیشکسوت عرصۀ تئاتر، سینما و تلویزیون با بیان اینکه در نمایش‌های اقتباسی باید انسان‌سازی کرد، گفت: مخاطب‌شناسی در نمایش‌های اقتباسی اهمیتی به مراتب بیشتر از سایر گونه‌های نمایشی دارد. ضمن اینکه نباید کودکان و نوجوانان را در چنین اقتباسی فراموش کرد، کودکان باید بنشینند و تئاتر ببینند.

انتهای پیام