در مجامع بین المللی از سوی یونسکو، نهاد فرهنگی سازمان ملل متحد، ۵ اکتبر روز جهانی معلم با هدف توجه بیشتر نسبت به وضعیت معاش معلمان و کیفیت تدریس نامگذاری شده است اما در میهن عزیزمان جمهوری اسلامی هرساله ۱۲ اردیبهشت منتسب به شهادت بزرگمرد عرصه علم و دانش «آیت الله مرتضی مطهری» به دست «گروه فرقان» را روز بزرگداشت مقام معلم دانسته و به پاس قدرانی از زحمات آن ها این روز را جشن میگیریم اما انتخاب این روز به عنوان روز معلم پیشینه ای طولانی تر دارد که در ذیل به شرح و تفصیل بخش هایی از آن را با هم می خوانیم؛

در ۱۸ بهمن ۱۳۳۹ باشگاه مهرگان با مدیریت «محمد درخشش» قطعنامه درخواست افزایش حقوق معلمان را طرح و معلمان زیادی حمایت خود را از آن اعلام کردند، همزمان وزیر فرهنگ وقت «جهانشاه صالح» نیز لایحه «اشل حقوقی جدید فرهنگیان»  را علی رغم مخالفت معلمان به مجلس برد، در همین راستا معلمان از روز ۱۲ اردیبهشت ۱۳۴۰ با تعطیلی مدارس و تجمع اعتراضی در مقابل مجلس واقع در میدان بهارستان اعتصاب کردند.

این ماجرای اعتراضی با بروز درگیری میان معلمان و مأموران نظامی شاهنشاهی که برای متفرق کردن جمعیت متوسل به ماشین های آب پاش بودند همراه شد و ماموران از تیراندازی هوایی و باتوم استفاده کردند، اما؛ رئیس کلانتری بهارستان «ناصر شهرستانی» با شلیک مستقیم به معلمان معترض منجر به مرگ معلم جوانی به نام «ابوالحسن خانعلی» شد و سه تن دیگر از معلمان نیز مجروح شدند. روز ۱۳ اردیبهشت با تشییع پیکر این معلم جوان بزرگترین تظاهرات خیابانی بعد از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ شکل گرفت و سرانجام پیکر این معلم جوان در «ابن بابویه» با حضور اقشار مختلف مردم دفن شد. در ۱۸ اردیبهشت ماه سال ۱۳۴۰ مصادف با شب هفتم خانعلی، اجتماع عمومی معلمان پایتخت روز دوازدهم اردیبهشت ماه را به یادبود اعتصاب موفقیت‌آمیز معلمان ایران و شهادت معلم مرحوم خانعلی، روز معلم اعلام کردند به نحوی که در این روز همه ساله کلیه مدارس و مؤسسات فرهنگی در سراسر کشور تعطیل رسمی بوده و مراسم خاصی اجرا شود.

پس از گذشت ۱۸ سال از این حادثه و پیروزی انقلاب اسلامی با شهادت «آیت الله مرتضی مطهری» در شامگاه یازدهم اردیبهشت ۱۳۵۸ به دست «گروه فرقان» روز ۱۲ اردیبهشت دوباره به نام روز معلم نامگذاری شد.

شهید «مرتضی مطهری» یکی از معلمان راستینی است که توانست میان انسان و هدف متعالی خلقت که همان عبادت است با بهره گیری از نگاه ترکیبی به همه معارف بشری و علم به اینکه مباحث علمی و عملی مقدمه ای بر عبادت است پیوند ناگسستنی ایجاد کرده و با ورود به گام سوم دینداری و شهادت عبادت عملی و علمی خود را تکمیل کند.

معلمان، مجریان آموزش عمومی و الگوهای اولیه دانش آموزان و آتیه سازانند و می توان آنان را انسان سازان آینده دانست در این بین استاد مطهری با آثار عمیق معرفتی، مذهبی و دینی خود در راستای احیای فکر اصیل و بی پیرایه دینی مبتنی بر منطق  و نیاز روز جامعه گام های موثری برای روشنگری اقشار باسواد به ویژه قشر فرهنگی جامعه برداشته است.

از جمله مهم ترین آثار «آیت الله مطهری» می توان به؛ اسلام و نیازهای زمان، آزادی معنوی، جاذبه و دافعه علی(علیه السلام)، داستان راستان، حکمت‌ها و اندرزها، حماسه حسینی و …. اشاره کرد.